स्तोत्रचिंतन..भाग-१

#स्तोत्रचिंतन..भाग-१

श्री आदिशंकराचार्य विरचित "परापूजा" नावाचे सहा श्लोकांचे स्तोत्र आहे. त्याच्या आधी व नंतर श्लोकाला साजेसे  एकेक श्लोक जोडून आठ श्लोक होतात. या लेखमालेत त्या आठांचे विवेचन करणार आहे.

परापूजा म्हणजे महापूजा किंवा पूजेच्या पलीकडे नेणारी उपासना. सामान्य भक्त वा उपासक देवाला प्राप्त करण्यासाठी जे काही करतो ,ते पूजा-अर्चा आदी कर्मकांड होय. दक्षिणतंत्रानुसार पूजेचे नाना प्रकार असतात.
पंचोपचारी ,षडोपचारी,षोडशोपचारी इत्यादी.


जेव्हा साधकाला "अहं ब्रह्मास्मि"ची अनुभूती येते,चराचरात 'तेच परब्रह्म' व्यपले आहे ,मी त्याचाच अंश आहे असे अनुभवल्यावर पूजा कशी ? कोणाची ? करावी ,हा प्रश्न जीवनमुक्त साधकाला पडतो. तेच या स्तोत्रात सांगितले आहे.

( मूळ स्तोत्राव्यतिरिक्त जोडलेला श्लोक )

अखंडे सच्चिदानंदे निर्विकल्पैकरूपिणि
स्थितेSद्वितीयभावेSस्मिन् कथं पूजा विधीयते ॥
अर्थ -
अखंड (सलग),सच्चिदानंद ,निर्विकल्प , एकरूप -अशा परब्रह्मामध्ये अद्वितीयभावाने रहात असताना पूजा कशी करावी. कारण पूजा ही दुस-याची करायची असते. जेव्हा "मी-तो" असा आपपरभाव नष्ट होतो ,तेव्हा एकरस झालेल्या जीवाने वेगळी पूजा कशी करावी बरे !
पुढच्या भागात स्तोत्राचे तीन श्लोक घेईन.
©डॉ. प्रज्ञा देशपांडे
नागपुर
३.૪.२०१७



*