#सहजोक्त.

          रंगरंगुल्या सानसानुल्या
          गवतफुला रे गवत फुला
          असा कसा रे मला लागला
          सांग तुझा रे तुझा लळा?
          मित्रा संगे माळावरती
          पतंग उडवीत असताना
          तुला पाहिले गवतावरती
          झुलता झुलता हसताना
          विसरूनि गेलो पतंग नभीचा
          विसरूनि गेलो मित्रांना
          पाहूनि तुजला हरखूनि गेलो
          अशा तुझ्या रे रंगच्छटा !
आज नैनीताल आश्रम परिसरात सकाळी फिरताना अवचित ही कविता आठवली.जेव्हा ही कविता अभ्यासक्रमात शिकली तेव्हा आश्चर्य वाटायचं की गवतफुल इतकं सुंदर असतं? कि भान हरपावं? त्याच्या रंगछटा असतात !
पण दोन दिवसांपासून मला या फुलांनी ,इथल्या पवित्र वातावरणाने ,चराचरात सामावलेल्या चैतन्याने    अक्षरशः भारावून टाकलय. या प्रांताला देवभूमि म्हणतात ते उगाच नाही.
फुलांचे आकार ,प्रकार  ,रंग ,मोहवण्याची नाजूक अदा ; अहाहा !
इतकं नाजूक फुलच नाही ,अख्ख झाड ,झाड कशाचं झाडुल, छोटसं ! कुठेही रस्त्याच्या कडेला ,दगडाच्या कपारित ,भिंतीच्या भेगेत डौलाने डोलणारं ,हसणारं !    बाजूला मोठमोठी वृक्षराजी ! त्यांना स्वत: च्या विशालतेचा गर्व नाही नि यांना यांच्या अल्पायुष्याचा ,खुजेपणाचा खेद नाही. तुम्ही त्यांच्याकडे आकर्षिले गेले म्हणून मोहरणं नाही किंवा इथले स्थानिक 'रोजचेच ' म्हणून दुर्लक्षितात तरी खचणं नाही. फक्त स्वत:तील चैतन्य पुरेपूर आनंदाने उपभोगणे इतकंच ! कठीण दगडांतून ,कपारितून  त्यांना न दुखवता अलगद हळूच वाट काढत वर येतात ,उमलतात ,फुलतात.
इतकं नाजूक पण कणखर ,चिवट चैतन्यमय अस्तित्व !
इथल्या वास्तव्यात सहज ,सुंदर अनेक जीवनोपयोगी शिक्षण मिळाले.
माताजी-गुरुदेवांना मनापासून विनवणी ,असेच क्षणोक्षणी माझ्यात रहा ,मला घडवा .🙏🙏🙏🙏
©डॉ. प्रज्ञा देशपांडे
नागपूर.
२८.६.२०१७

#सहजोक्त

#सहजोक्त
२४.६.२०१७
आज आषाढाचा पहिला दिवस.कालिदासाने मेघाला दूत बनवून यक्षाचा संदेश पाठवला होता. "मेघदूत" नावाचे अजरामर काव्य लिहिले होते.

आज मी व सुरेखाआत्या प्रवासात आहोत.महाराष्ट्र, मध्यप्रदेश ,हरियाणा ,उत्तरप्रदेश ,दिल्ली असे पांच राज्य खिडकीतून रेलमार्गावरून पाहिले. द-या डोंगरं ,झाडं ,नद्या ,पक्षी ,आकाश तेच आहे,तसेच आहे असे वाटतं पण तरी काही तरी वेगळेपणा असतोच थोडाथोडा. वेगवेगळ्या राज्यातील शहरी व ग्रामीण जीवनातही बदल दिसला. कौलारू घरं ,प्रत्येक प्रांताचे वेगळेपण दाखवणारी. एसीच्या बंद काचेच्या खिडकीतून निसर्गाच्या वैविध्याचे दर्शन घेतले!!

ढगाचा दरवर्षीचा ठराविक प्रवास ,आमचा पूर्वनियोजित पण एखादवेळेस होणारा प्रवास.

काय गम्मत असते ना आयुष्य म्हणजे ! दूता कडून संदेश पाठवायचा तरी खडतर प्रवास अटळच.
प्रत्येकाचा मार्ग ठरलेलाच.कंफर्टझोनचा एसि पाहिजेच.  दृष्टिकोण रूपी खिडक्याही असणारच.शिवाय प्रतिष्ठा नावाची पारदर्शक कांच सुद्धा हवीच हवी.

आषाढस्य प्रथम दिवसे . . . . कालिदासाला श्रुंगारकाव्य सुचलं ;  काव्यातील ,चित्रपटातील श्रुंगारप्रसंगांवर समाधान मानणा-या  आम्हा सामान्यांना दैनंदिन जगण्यातून उसंत मिळाली तर फक्त शांत करणारे क्षण हवेत, बाकी आनंदच .

   ©डॉ. प्रज्ञा देशपांडे

# सहजोक्त

#सहजोक्त.

केव्हाचा कोसळतोय संतत धारा पाऊस
चिंब भिजण्याची चराचराला हौस॥

अशाच पावसाची धरणीला आस होती
जलधारांची  तिच्यावर अखंड  वृष्टी  होती ॥

तापलेल्या मृण्मयीला  गरज होती अोलाव्याची
नको आता कृपणता ,बरसात कर ना मायेची ॥

तुझ्या वर्षावाने होईल हिरवीगार वसुंधरा
नवसर्जनशाली ठरेल सस्यश्यामल हि धरा ॥

बरस रे अवनीवर , मेघराजा बिनघोर मनापासून
कृतार्थ तुझेही जीवन होईल बघ या समर्पणातून  ॥

©डॉ.प्रज्ञा देशपांडे
नागपूर 

# सहजोक्त

#सहजोक्त
२३.।२०१७

अस्तित्व देवाचं नक्की आहेच खास
ठेवा अगर नका ठेऊ तुम्ही विश्वास ॥

तुम्ही पूजा वा नका आठवू त्याला
तो मात्र जपतो हरघडी तुम्हाला ॥

तुमच्याही नकळत तो सोबत असतो
तुम्हाला अलगद  तारत असतो तो ॥

भले-बुरे प्रसंग जेव्हा येतात जीवनात
पूर्णता आणतात ते व्यक्तिमत्वात ॥

मनापासून स्वत:वर खूप प्रेम करा
कायमच तो राहतो तुमच्या अंतरा ॥

स्वत:वर ठेवा पूर्ण खरा विश्वास
झोकून द्या सातत्याने कर्तव्यास ॥

अखंड अविरत चांगली कामं करा
हेवे-दावे -दिखाऊपणा सारे विसरा ॥

यशापयश ,हारजीत मूल्यमापन सोडा
प्रतिक्षण उत्तमतेचा ध्यास मात्र धरा ॥

नका शोधू त्याला तुम्ही दूर-बाहेर कुठे-कुठे
तुमच्याशिवाय अस्तित्व आहे त्याचे भिन्न कुठे?

निर्मळ विचार ,शुद्ध आचार , हीच पूजा खरी
आता तरी जाणा वर्म जगण्याचे तुम्ही परोपरी ॥

©डॉ.प्रज्ञा देशपांडे.
नागपूर

#सहजोक्त

#सहजोक्त

चराचर व्यापी , प्राणांचा ही प्राण
विठ्ठला तू भक्तवत्सल रे महान ॥

तुझ्या कृपेने जडमूढ उद्धरले
विश्वात सा-या मांगल्य पसरले ॥

तूच कर्ता ,करविता ,कारण
तू साध्य-साधक-साधन॥

दीनांची माऊली , तू भक्तवत्सल
कृपावंत दाता हा माझा विठ्ठल॥

  पंढरपूर व्हावे माझे  अवघे अंग
  आत्मा म्हणजे साक्षात् पांडुरंग  ॥

  ©डॉ. प्रज्ञा देशपांडे
  नागपूर.

#सहजोक्त

#सहजोक्त.


मनाच्या गाभा-यात प्रसन्न घुमणारा
आर्त सादेला उत्कट प्रतिसाद देणारा ॥


तुझा आवाज खोल हृदयात शिरणारा
कानातून पार अंतरंगात झिरपणारा ॥

मनाला मोरपिसी हळुवार उमलवणारा
आतून मुलायम नि शांत सुखावणारा ॥

सैरभैर वादळातही चित्त स्थिरावणारा
काहीसा  गूढ ,गंभीर नि अोढाळणारा ॥

दिवसभर हाकेच्या टप्प्यात जाणवणारा
तरीही सुदूर आसमंतापल्याड असणारा ॥

काळजातून सदा काळजी घेणारा
तरी कायमच अपरिचित वाटणारा ...॥

थंड,संथ ,स्नेहाळ नि हळवा जरासा
तुझाच आवाज आश्वासक हवाहवासा...॥

©डॉ. प्रज्ञा देशपांडे.
नागपूर

#सहजोक्त.

#सहजोक्त

आज सकाळी जाग आली ती ,दोन काव्यपंक्ती दिसल्या व उच्चारणासह कानात शिरल्या.उठून बसले .
फोनमध्ये टाईप केल्या. काल सुचलेली कविता ब्लॉगवर टाकली...
 ब्लॉगवाचक रूपेश म्हणाला ,"ताई ,संस्कृतात पण लिही ".
 मग सकाळच्या सुचलेल्या अोळी पूर्ण केल्या .त्या अशा......

वाणी सरस्वती देवी
सर्वदा बुद्धिदायिनी
तस्याः नित्यं कृपाशक्तिः
काव्याय मां प्रचोदयात्।।

©डॉ. प्रज्ञा देशपांडे
नागपूर

#सहजोक्त

#सहजोक्त.

तू अोबडधोबड दगड होता,
मी श्रद्धा गुंफली
नि तू देव झाला॥

मी निव्वळ माती होती ,
तू वळण दिले
 नि सुबक मूर्ती घडली॥

मी छोटं रोपटं होते ,
तू मशागत केली
 नि डौलदार वृक्ष झाला॥

मी गंजलेला लोह होते,
तू परिस स्पर्शिला
 नि झळाळून सोने झाले॥

मी कोरा कागद होते ,
तू शब्द स्फुरले
 नि सहजीवनचे महाकाव्य रचले॥

क्षुद्र हे जीवन होते,
  तू हृदयाशी धरले
 नि मी भवभयापार जीवन्मुक्त झाले  ॥

©डॉ. प्रज्ञा देशपांडे
नागपूर.

# सहजोक्त

#सहजोक्त




देवा ,एकतरी स्थान असं दे
की जिथे अढळपद असेल.

देवा ,एकतरी नातं असं दे
ज्यात कायम अभय असेल

देवा एकच दृष्टी अशी दे
की नजरेत कायम तूच असेल.

देवा ,एकतरी काम असं दे
की निष्काम सारं जीवन असेल

देवा ,एक अशी संधी दे
की द्वैत संपून अद्वैत असेल.


देवा ,एकतरी क्षण असा दे
ज्यात चारही मुक्ती असेल.

©डॉ. प्रज्ञा देशपांडे.