सहजोक्त

#सहजोक्त .
श्रद्धा-अंधश्रद्धा
वेदांमध्ये *श्रद्धासूक्त* आहेत.
*श्रद्धया कृतम् इति श्राद्धम्* असे मानतात. शिष्याला उपदेश करतात पहिले *श्रद्धस्व* असे सांगतात. भग्वद्गीतेतही *श्रद्धावान् लभते ज्ञानम्* असे म्हटले आहे. *धम्मपदातही* श्रद्धेचे महत्व मानले आहे. श्रद्धा महत्वाचीच आहे. त्याचे आलंबन योग्य वा अयोग्य असू शकते. ते सापेक्षही असू शकते .पण श्रद्धेशिवाय ज्ञान अशक्यच.
*अंधश्रद्धा* हा शब्द मराठीत *लोकनायक बापुजी अणे* यांनी आणला म्हटले तर वावगे ठरू नये. *तिलकयशोर्णव*या त्यांच्या संस्कृत महाकाव्यात "अंधश्रद्धजना: एते नित्यं* *धूर्तै: वंचिता:*" असा उल्लेख आलाय.

श्रद्धा- अंधश्रद्धा ह्या भावनाच आहेत. बरेचदा एखाद्याची श्रद्धा दुस-यासाठी अंधश्रद्धा ठरू शकते. अनेकदा *आपला तो सोन्या दुस-याचा तो कार्टा* अशी अवस्था *श्रद्धा-अंधश्रद्ध* या बद्दल असते.
©डॉ. प्रज्ञा देशपांडे.