शब्दचिंतन..

#शब्दचिंतन..
(हिंदी चित्रपटगीताबरहुकूम/नवतरूणाईच्या विशेष संदर्भात)

क्रेझी हा मराठीत रुळलेला एक शब्द आज "त्या" अर्थाने कानावर पडला. शब्दांवर विचार करायची सवय .स्वस्थ बसवेना. अनेक मराठी शब्द आठवून पाहिले.
 शेवटी एक सुंदर-अधिक समर्पक शब्द आठवला. ..."अनुराग".
 बरेचदा कोणाचे नाव असू शकेल. किंवा हिंदीगाण्यामध्ये ऐकला असेल.(यूँ हि महके प्रीत पिया की मेरे अनुरागी मन मे ) असो.

एक मस्तच शब्द हाती आला.
राग मराठी माणसाला दोनच माहिती . रागावण्याचा किंवा गाण्याचा. तसे रागरंग अोळखून वागण्यात आम्ही तरबेजच हो !

अनुराग शब्द दैनंदिन मराठीत तितकासा रुजला नाही ,कारण काय ते कळायला मार्ग नाही.
 हा मूळात संस्कृत शब्द. हिंदीत श्रुंगाररस-संदर्भाने तो योजतात.
या अनुराग शब्दाला एक रम्य  -नादमाधुर्य आहे. शिवाय त्यात एक नर्म(काहीसे लाजाळू)श्रुंगारिक छटा आहे.
राग या शब्दाच्या अनेक अर्थच्छटा आहेत. जसे
राग= रंग ,प्रेम ,वात्सल्य,स्नेह ,अोढ ,अनिवार अोढ ,मर्मातीत गुंतणे ,गाण्याचा राग ,प्रेमात आकंठ बुडण्याची भावना  इ. इ.
याच राग शब्दाला 'अनु' हा उपसर्ग लागला नि अनुराग तयार झाला.

अनुकरण, अनुशीलन,अनुशासन,अनुभव ,अनुभूती ,अनुवाद,अनुक्षण,अनुनय(हा पण गोड-श्रुंगारिक शब्द बरे!!) ,अनुयायी.......यादी बरीच लांबू शकते.

अनु  हा उपसर्ग साधारणपणे मागाहून जाणे (to follow ) या अर्थी घेतात.
राग-अनुराग. म्हणजे कोणाच्या तरी मनात 'ती' भावना पहिले येते मग त्या भावनेचे संक्रमण
दुस-यात झाले तर तेव्हा  ते अनुराग होते.
अनुराग निर्माण झाला की ती व्यक्ती अनुरागी (पुरुष) वा अनुरागिणी (स्त्री) होते. त्यांचे मन एकमेकांशी अनुरक्त होते.
एकूणच क्रेझी शब्दामागे पागलपन ,दिवानगी दिसते तर अनुराग मध्ये या छटांसह हळुवार -सातत्य-जपणूकही असते.
अगदी यथार्थ-सार्थ शब्द आहे अनुराग.

यापुढे " crazy किया रे! " विचारण्यापेक्षा "अनुरागिणि केलेस रे !" असं कृतककोपाने कटाक्ष टाकून,लडिवाळ स्वरात म्हणील ना ; कि माझे "अहो" सारं विसरून अनुरक्त होतीलच पहा!!!😎😎
मग......
अनुरागाचे थेंब झेलती प्रीत लतेची पाने
तुझ्या नि माझ्या भेटी मधूनी फुलती रम्य तराणे.......😍😍😍😍

©डॉ. प्रज्ञा देशपांडे.
नागपूर
१२.०५.२०१७.